P O S T A N A W I A M
Nałożyć obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko dla przedsięwzięcia polegającego na budowie dwóch odrębnych farm fotowoltaicznych o mocy do 1 MW każda wraz z infrastrukturą techniczną na części działki o nr ewid. 69 w miejscowości Wólka Zapałowska. Przedsięwzięcie realizowane będzie na części działki o numerze ewidencyjnym gruntu: 69 położonej w miejscowości Wólka Zapałowska, gmina Wiązownica.
I. Ustalić zakres raportu o oddziaływaniu na środowisko dla w/w przedsięwzięcia w zakresie przewidzianym w art. 66 z wyłączeniem ust. 1 pkt 10 i 10 a ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2020 r. poz. 283 ze zm.) w szczególności poprzez:
1) Przedstawić pełną charakterystykę całego przedsięwzięcia i warunki użytkowania terenu w fazie budowy i eksploatacji lub użytkowania, w tym dane odnośnie zajętości terenu na potrzeby realizacji przedsięwzięcia. Przedstawić informacje odnośnie konieczności wycinki drzew. Przedstawić informacje odnośnie szaty roślinnej na działce objętej przedmiotowym wnioskiem oraz informacje dotyczące konieczności wycinki drzew i krzewów. Z ogólnodostępnych map satelitarnych wynika, że planowana farma fotowoltaiczna ma zostać posadowiona w obrębie dużego płata zadrzewień śródpolnych.
2) Opisowo i graficznie przedstawić strefy możliwego oddziaływania przedsięwzięcia na poszczególne elementy środowiska przyrodniczego (wraz z podaniem kryteriów, w oparciu o które zostały te strefy wyznaczone).
3) Przedstawić opis wszystkich elementów przyrodniczych środowiska objętych zakresem przewidywanego oddziaływania planowanego przedsięwzięcia:
a) opis elementów przyrodniczych środowiska winien zostać wykonany w oparciu o aktualne dane przyrodnicze, a w przypadku ich braku o wyniki badań oraz inwentaryzacji przyrodniczej, którą należy przeprowadzić w sposób oraz terminie pozwalającym na zidentyfikowanie wszystkich elementów przyrodniczych, przy zastosowaniu naukowych metod badawczych. Opisu elementów przyrodniczych należy dokonać w stopniu szczegółowości pozwalającym na dostarczenie danych mogących stanowić podstawę do dokonania analizy i oceny wpływu tego rodzaju przedsięwzięć; należy przedstawić charakter stwierdzeń poszczególnych taksonów i ich siedlisk, ich liczebność, wskazać miejsca rozrodu, lęgów, żerowania, migracji itp. oraz wykorzystanie i znaczenie omawianego terenu dla zidentyfikowanych gatunków; zebrane dane (ilościowe i jakościowe) przedstawić w formie tekstowej i graficznej, zwaloryzować pod względem przyrodniczym badany teren; zakres przestrzenny inwentaryzacji powinien być dostosowany nie tylko do skali i zasięgu oddziaływań samego przedsięwzięcia, ale również do oddziaływań skumulowanych jakie mogą wystąpić w związku z realizacją innych przedsięwzięć,
b) przedstawić metodykę prowadzenia prac terenowych, daty wizyt w terenie, porę dnia, czas trwania, warunki pogodowe panujące podczas inwentaryzacji oraz informacje o wszelkich innych czynnikach mających wpływ na wyniki inwentaryzacji i pozwalających na weryfikację prawidłowości jej przeprowadzenia i wiarygodności uzyskanych wyników,
c) opisowo i graficznie przedstawić zasięg oddziaływania przedsięwzięcia, w obrębie którego dokonano opisu elementów przyrodniczych, wraz ze wskazaniem sposobu jego wyznaczenia.
4) Przedstawić diagnozę wszystkich możliwych oddziaływań (pośrednich, wtórnych, skumulowanych, krótko-, średnio-, długoterminowych, stałych i chwilowych) generowanych przez przedmiotowe przedsięwzięcie na poszczególne elementy przyrodnicze i ich skutków, wykorzystać stosowną literaturę tematu.
5) Przedstawić analizę wpływu realizacji przedmiotowego przedsięwzięcia oraz wariantów na występujące na obszarze objętym ww. przedsięwzięciem oraz w zasięgu możliwego oddziaływania elementy przyrodnicze, w tym ochronę przyrody i ochronę krajobrazu Sieniawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, cele jego powstania i pełnione funkcje. Szczególną uwagę zwrócić na wpływ przedsięwzięcia na krajobraz, jako element podlegający ochronie w ramach ww. obszaru chronionego krajobrazu. Należy również odnieść się do zakazów obowiązujących w granicach tego Obszaru oraz ustaleń dotyczących czynnej ochrony ekosystemów w tym obszarze.
6) Dokonać oceny możliwego wpływu inwestycji na chronione gatunki ptaków występujące w obszarze cennym przyrodniczo - ostoi ptaków o znaczeniu międzynarodowym (IBA) Lasy Sieniawskie PL152.
7) Zdefiniować i poddać analizie wszystkie przedsięwzięcia zrealizowane i planowane, mogące oddziaływać w sposób skumulowany; należy określić strefę oddziaływania skumulowanego i podać kryteria, w oparciu o które ją wyznaczono. Do oddziaływań skumulowanych należy zaliczyć istnienie innych uwarunkowań i przedsięwzięć, zarówno obecnych, jak i planowanych, które wspólnie z przedmiotowym przedsięwzięciem mogą powodować kumulację oddziaływań na elementy przyrodnicze - dotyczy to również przedsięwziąć realizowanych przez inne podmioty oraz przedsięwzięć o innym charakterze. Wyszczególnić wszystkie przedsięwzięcia, które wzięto pod uwagę dokonując oddziaływania skumulowanego.
8) Należy przedstawić działania minimalizujące wpływ planowanego przedsięwzięcia na środowisko przyrodnicze oraz ocenić ich efektywność z wykorzystaniem literatury tematu.
9) Realizacja przedmiotowej inwestycji winna zostać poddana analizie również pod kątem możliwości łamania zakazów obowiązujących w stosunku do dziko występujących gatunków roślin, grzybów i zwierząt objętych ochroną gatunkową.
U Z A S A D N I E N I E
Wnioskiem z dnia 17.12.2019 r. (data wpływu: 23.12.2019 r.) firma Standard Power Development Sp. z o.o. i Sp. k. z siedzibą w Krakowie przy ul. Dekera 18, 30-703 Kraków, reprezentowana przez pełnomocnika Zarządu Pana Przemysława Kołodzieja, wystąpiła o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach na realizację przedsięwzięcia pod nazwą: „Budowa dwóch odrębnych farm fotowoltaicznych o mocy do 1 MW każda wraz z infrastrukturą techniczną na części działki o nr ewid. 69 w miejscowości Wólka Zapałowska”. Przedsięwzięcie realizowane będzie na działce o numerze ewidencyjnym gruntu: 69 położonej w miejscowości Wólka Zapałowska, gmina Wiązownica. Wnioskodawca dołączył do wniosku kartę informacyjną przedsięwzięcia oraz pozostałe dokumenty.
W związku z przedłożoną dokumentację w dniu 23.12.2019 r. Wójt Gminy Wiązownica wszczął postępowanie administracyjne w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedmiotowego przedsięwzięcia.
Planowane przedsięwzięcia należy zaliczyć do kategorii przedsięwzięć określonych w art. 60 pkt. 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2020 r. poz. 283 ze zm.) oraz wymienione jest w § 3 ust. 1 pkt 54 lit a, Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. z 2019 r. poz. 1839) dla których raport o oddziaływaniu na środowisko może być wymagany.
W związku z powyższym zgodnie z art. 63 ust. 1 w/w ustawy obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko dla planowanego przedsięwzięcia mogącego potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko stwierdza w drodze postanowienia organ właściwy do wydania decyzji. Stosownie do art. 64 ust. 1 pkt. 1, 2 i 4, przedmiotowy wniosek został przedłożony do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Rzeszowie, Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Jarosławiu oraz Dyrektora Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie Zarząd Zlewni w Przemyślu co do wydania opinii na temat potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko dla planowanego przedsięwzięcia, a w przypadku jej stwierdzenia - co do określenia zakresu raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.
W odpowiedzi na powyższe Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Jarosławiu opinią z dnia 21.02.2020 r. (data wpływu: 25.02.2020 r.) znak: PZNS.465-10/20 stwierdził, iż dla planowanego przedsięwzięcia nie zachodzi konieczność przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko. Również Dyrektor Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie Zarząd Zlewni w Przemyślu opinią z dnia 24.03.2020 r., (data wpływu: 30.03.2020 r.) znak: RZ.ZZŚ.3.435.26.2020.KP stwierdzili, iż dla planowanego przedsięwzięcia nie zachodzi potrzeba przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko określając jednocześnie warunek jego realizacji tj. przedsięwzięcie należy zaprojektować w sposób zapewniający zachowanie sprawności użytkowej urządzeń melioracji wodnych oraz zachowanie niezakłóconych stosunków wodnych na działkach przyległych. W przypadku uszkodzenia ww. urządzenia wodnych, należy je przebudować celem zapewnienia swobodnego przepływu wód w sieci drenarskiej.
Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Rzeszowie pismem z dnia 12.03.2020 r.(data wpływu: 13.03.2020 r.) znak: WOOŚ.4220.3.9.2020.AT.3 stwierdził, iż dla planowanego przedsięwzięcia istnieje konieczność przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko w tym wykonania raportu o oddziaływaniu na środowisko.
Planowane przedsięwzięcie realizowane będzie na części działki o numerze ewidencyjnym gruntu: 69 położonej w miejscowości Wólka Zapałowska. Powierzchnia całkowita działki inwestycyjnej wynosi 4,83 ha, z czego pod przedsięwzięcie przeznczona będzie ok. 2 ha dla każdej z instalacji (łącznie ok 4 ha).
Przedmiotowe przedsięwzięcie planowane jest do zlokalizowania w granicach Sieniawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, funkcjonującego na mocy Uchwały Nr XXXIX/786/13 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 28 października 2013 r. w sprawie Sieniawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu (Dz. Urz. Woj. Podkarpackiego z 2013 r., póz. 3589, ze zm.).
Sieniawski Obszar Chronionego Krajobrazu powstał głównie dla ochrony Lasów Sieniawskich, jednego z największych kompleksów leśnych w województwie, będącego częścią Puszczy Sandomierskiej. Obecnie Lasy Sieniawskie nie stanowią zwartej całości, lecz szereg kompleksów leśnych rozdzielonych enklawami i półenklawami gruntów rolnych. Sieniawski Obszar Chronionego Krajobrazu ma typowo leśno-rolniczy charakter.
Teren przeznaczony pod zainwestowanie położony jest również w granicach obszaru cennego przyrodniczo - Lasy Sieniawskie PL152 - ostoi ptaków o znaczeniu międzynarodowym (IBA), gdzie stwierdzono ponad 160 gatunków ptaków (w tym ponad 140 lęgowych), z czego 37 wymienionych jest w Załączniku I Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa tzw. Dyrektywy Ptasiej (w tym 26 lęgowych), zaś 54 w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt (w tym 14 lęgowych).
Obszarem sieci Natura 2000 znajdującym się w najbliższej odległości od terenu przeznaczonego pod zainwestowanie jest obszar mający znaczenie dla Wspólnoty Lasy Sieniawskie PLH180054.
Teren przeznaczony pod zainwestowanie znajduje się w rozległym krajobrazie rolniczym, praktycznie niezainwestowanym. W chwili obecnej omawiany fragment Sieniawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, w obrębie którego planowana jest budowa farmy fotowoltaicznej, pozbawiony jest tego typu obiektów o charakterze przemysłowym, jak również zwartej zabudowy kubaturowej, czy rozwiniętej infrastruktury drogowej. Dla ochrony takiego harmonijnego, nieprzekształconego, malowniczego krajobrazu rolniczego utworzono obszar chronionego krajobrazu. Jednocześnie taki krajobraz jest w regresie, ulega sukcesywnemu i nieodwracalnemu zanikowi w wyniku działalności człowieka.
W przypadku realizacji przedmiotowego przedsięwzięcia nastąpi zmiana dotychczasowego sposobu użytkowania działki - zmieni się jej charakter z rolniczego na przemysłowy. Budowa analizowanej farmy fotowoltaicznej wpisuje się zatem w trend przekształcania i fragmentacji krajobrazu rolniczego. Powyższe ma istotne znaczenie w analizach oddziaływań skumulowanych - na terenie gminy Wiązownica planowane są inne farmy fotowoltaiczne, najbliższa na działce o numerze ewidencyjnym 38 w miejscowości Wólka Zapałowska. Należy zaznaczyć, że zmiany w wykorzystaniu przestrzeni rolniczej w Europie znacząco wpłynęły na zmiany liczebności, przede wszystkim jej zmniejszenie, zarówno w odniesieniu do poszczególnych gatunków, jak i całej bioróżnorodności. Większość populacji roślin i zwierząt związanych z krajobrazem rolniczym zmniejsza liczebność z powodu intensyfikacji gospodarki, ograniczenia różnorodności krajobrazu, utraty siedlisk i ich fragmentacji. Tradycyjnie uprawiane tereny rolne zanikają w szybkim tempie. Działania prowadzące do fragmentacji tych siedlisk to jedno z najistotniejszych zagrożeń różnorodności biologicznej.
Zmiany w użytkowaniu działki inwestycyjnej mogą determinować wykorzystanie tego terenu przez gatunki ptaków przystosowane do bytowania w krajobrazie rolniczym. Tymczasem zmiany liczebności ptaków występujących w krajobrazie rolniczym są silniejsze niż wśród gatunków z innych środowisk (Gregory R.D., van Strien A.J., Vorisek R, Gmelig Meyling A.W., Noble D.G., Foppen R.P.B., Gibbons D.W. 2005. Developing indicators for European birds. Phil. Trans. R. Soc. Lond. B. 360: 269-288). Zabór miejsc pod rozwój zabudowy mieszkaniowej i gospodarczej (jaką jest planowana farma fotowoltaiczna) zaczyna być w Polsce poważnym problemem w ochronie awifauny. Niepokojącym zjawiskiem są obserwowane szybkie i powszechne spadki liczebności gatunków do niedawna szeroko rozpowszechnionych (lub wręcz pospolitych) na terenie Polski, w tym ptaków krajobrazu rolniczego. Dane uzyskane z monitoringu prowadzonego w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska w latach 2000-2016, wskazują na trend spadkowy takich gatunków krajobrazu rolniczego, jak: świergotek polny, makolągwa, szczygieł, przepiórka, kuropatwa, czajka, skowronek, pliszka żółta, pokląskwa, cierniówka, trznadel, ortolan. Podkreślić należy, iż w przypadku przedmiotowego przedsięwzięcia, w naturalne -kulturowy krajobraz rolniczy zostanie wprowadzony element o charakterze przemysłowym. Farma fotowoltaiczna stanowić będzie współczesną sztuczną technologiczną dominantę w tym krajobrazie, co może spowodować utratę waloru, dla którego teren ten został objęty ochroną w postaci obszaru chronionego krajobrazu. Realizacja przedsięwzięcia może uniemożliwić zachowanie niektórych szczególnych cech przyrodniczych krajobrazu na tym terenie i w rejonie inwestycji oraz spowodować zmianę krajobrazu, zakłócić jego harmonię, co będzie sprzeczne z głównym celem ochrony obszaru chronionego krajobrazu, jakim jest ochrona wyróżniającego się krajobrazu o zróżnicowanych ekosystemach.
Należy zaznaczyć, iż przyrodę obszaru chronionego krajobrazu tworzy zarówno krajobraz, jak i poszczególne gatunki roślin, grzybów, zwierząt. Poszczególne siedliska Sieniawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu współtworzą ekosystem, a każdy element tego ekosystemu (rośliny, ssaki, ptaki, krajobraz, korytarze ekologiczne itp.) z osobna, a także w powiązaniu ze sobą są chronione ww. Uchwałą w sprawie Sieniawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu.
W ramach realizacji przedsięwzięcia stwierdza się następujące oddziaływania: fragmentacja i zmiana sposobu wykorzystania przestrzeni przez zwierzęta, utrata i pogorszenie siedlisk gatunków ptaków krajobrazu rolniczego, zmiana cech krajobrazu rolniczego. Realizacja przedsięwzięcia może wpłynąć również na przemieszczanie się fauny (cała farma zostanie również ogrodzona i oświetlona).
Z uwagi na charakter, skalę i lokalizację przedsięwzięcia w Sieniawskim Obszarze Chronionego Krajobrazu oraz oddziaływania z nim związane, należy stwierdzić, iż może ono w sposób negatywny oddziaływać na środowisko przyrodnicze, przez co wymaga przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko. Jednocześnie stwierdza się, iż nie będzie ono w sposób znaczący oddziaływać na obszary wchodzące w skład sieci obszarów Natura 2000, stąd nie wymaga przeprowadzenia oceny oddziaływania na obszary Natura (oceny, o której mowa w art. 6.3 Dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory, tzw. Dyrektywy Siedliskowej).
Biorąc pod uwagę powyższe Wójt Gminy Wiązownicy postanowił nałożyć obowiązek sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko dla w/w przedsięwzięcia w zakresie ustalonym w art. 66 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2020 r. poz. 283 ze zm.).
Raport powinien być sporządzony w sposób wyczerpujący, zgodnie z wszystkimi wymogami prawa krajowego i wspólnotowego oraz wytycznymi i innymi dokumentami opracowanymi przez właściwe instytucje krajowe, w oparciu o rzetelne i aktualne dane. Ponadto, dokument ten powinien określać zasięg możliwego oddziaływania przedsięwzięcia i przedstawić metodykę jego określenia.
Raport powinien określać, analizować i oceniać oddziaływanie przedsięwzięcia na: przyrodę, klimat akustyczny, jakość powietrza, gospodarkę odpadami i wodno-ściekową, oraz przedstawiać oddziaływania, zarówno oddzielnie, jak i w połączeniu z innymi przedsięwzięciami istniejącymi i przewidywanymi do realizacji na terenie lub w pobliżu projektowanego przedsięwzięcia.
Należy wspomnieć, że Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko jest podstawą ustalenia, w formie decyzji, środowiskowych uwarunkowań realizacji przedsięwzięcia, toteż niezbędnym jest, aby określał w sposób jednoznaczny uwarunkowania, o których mowa w art. 82 ust. 1 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.
Mając na względzie powyższe należy orzec jak sentencji postanowienia.
P O U C Z E N I E
Na postanowienie przysługuje zażalenie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Przemyślu, za pośrednictwem Wójta Gminy Wiązownicy w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia.
Wójt Gminy Wiązownica
Marian Jerzy Ryznar